“The war for talent” is in accountantsland al vele jaren gaande en wordt gezien de ontwikkelingen alleen maar heviger.

Accountantsland verandert de laatste jaren in een supermarkt voor multidisciplinaire diensten. Supermarkten moeten o.a. opboksen tegen de maaltijdbezorgers, die m.n. het segment “vers” aanbieden t.w. het meest attractieve deel van hun handel. De maaltijdbezorgers halen dus “de krenten uit de pap”. Supermarkten mogen de kosten van een kostbaar en geweldig groot assortiment incluis alle personeel betalen. De kleinere winkels moeten of specialiseren of aansluiten bij een groter geheel.

‘Stand van zaken in accountantsland’

Toen ik in 1982 mijn eigen advieskantoor opende en als specialisatie fusie en overname, alsmede werving en selectie van personeel voor accountantskantoren ging aanbieden stonden de kantoren en het personeel in de rij. In die rij zaten o.a. ook accountants en fiscalisten die voor zichzelf wilden beginnen.

De laatste jaren zie ik niemand meer die deze ambitie koestert. Men acht dat onverstandig, gewoon omdat de processen en ontwikkelingen zo complex zijn geworden en zo snel evolueren, dat dit voor een beginnend accountant en fiscalist niet meer te behappen valt.

Tegenwoordig worden kleine praktijken zo mogelijk gevoegd bij een wat groter kantoor zodat men de risico’s, de kosten en het kennisniveau samen kan dragen. De kracht van deze persoonsgebonden kantoren schuilt in de persoonlijke relatie met de cliënt en het ontbreken van een organisatiestructuur. Beleid en uitvoering zitten in één hand. Bijbehorende investeringen zijn voor rekening van de eigenaar. Ook lijkt het erop dat de Overheid niet blij is met de commerciële invulling van de dienstverlening, en daar vanaf wil. Dit zal bijzonder grote gevolgen hebben voor de waardeontwikkeling van de praktijk en het lijkt erop dat dit ook een grote rol gaat spelen bij de herverdeling van de markt die thans plaatsvindt in accountantsland.

Men knippert niet meer met de ogen als 2 kantoren met beiden ca. 1000 medewerkers gaan fuseren. Men legt platformen aan om diensten bij elkaar te brengen en streeft naar een optimum. De race richt zich met name op de grotere kantoren en entiteiten en men is niet meer geïnteresseerd in de kleinere kantoren. Dit heeft uiteraard ook haar neerslag op de waardeontwikkeling van deze kantoren.

Dit wordt nog versterkt door het gegeven dat men de handen vol heeft in deze krappe markt om eigen cliënten te bedienen.

Ontwikkeling accountantsmarkt sedert 1982

In 1982 werd mij de vraag gesteld hoe groot een accountantskantoor moest zijn om rendabel te kunnen functioneren. Het antwoord van de relaties luidde: ongeveer 35 personen. Welnu, aan deze norm voldeden slechts enkele kantoren en dus werden er volop overnames gepleegd om richting optimale multidisciplinaire dienstverlening te kunnen komen. Minachtend werd dit “gedoe” door vakgenoten als kralen rijgen betiteld, waarbij je als recent voorbeeld Accon kan benoemen, die hier zeer succesvol in was. Een aantal mensen moesten hier niets van hebben, gegeven alle risico’s van deze persoonsgebonden handel, maar toch, mits je wist wat je deed kon je op deze wijze flinke stappen vooruit zetten.

Hoever we nu zijn kunt u dagelijks vernemen uit de vakbladen en gezegd moet worden dat er thans volop nieuwe “accountantssupermarkten” worden gerealiseerd. Niet alleen door de bemoeienis van private equity partijen, maar ook door de kantoren met landelijke ambities.

Men zet zich op deze manier schrap tegen de alsmaar stijgende eisen van cliënten en Overheid en “updating” van de kwaliteit van het werk.

Men heeft ook massaal gekozen voor een stille sanering van het klantenbestand en heeft zodoende de bezetting “pas” gemaakt voor de overgebleven relaties. De aanzienlijke uitgaven aan werving en selectie komen zodoende te vervallen en het werken wordt plezieriger omdat “de druk van de ketel” is en men ’s avonds op tijd naar huis kan. Op den duur zal dit echter niet helpen en moet er toch gedacht worden aan een fusie of overname.

Hoe nu verder?

O.i. gaan we naar een markt toe, waarbij de “big four” normaliter nog jaren dominant zal zijn. Hierna ontstaat een groep van b.v. 20 grote kantoren. De prospects zijn reeds verzameld in de AV Top 50.

De persoonsgebonden kleinere vnl. MKB kantoren zullen het wel overleven door hun hechte relaties met cliënten. Immers, met de eigenaren staat of valt het kantoor. Overigens wordt van diverse kanten ook gejaagd op deze kleine kantoren. Gewoon, omdat het een goede belegging is, als je de juiste prospects weet te interesseren.

Tenslotte

Uit al die fusies en overnames zullen ongetwijfeld de nodige saneringen volgen. Dit zal de markt voor personeel verruimen. Dit betekent dat er dus ook nog hoop is voor kleinere kantoren om hun personeelsbestand aan te vullen.

Door automatisering zullen overigens ook bij kleinere kantoren processen worden versneld en verbeterd dus is er voor hen om die redenen licht aan het eind van de tunnel.

We wachten de ontwikkelingen met belangstelling af.

Teus Klop