“Wat heb ik een zaak, waar blijven mijn klanten?”
Aldus een historische noodkreet uit een voorbije tijd.
Deze kreet heeft echter aan actualiteit nog niets ingeboet anno 2019 en dat geldt dan m.n. voor accountantskantoren die hun opvolgers wachtende zijn.
‘Binnen de poort zijn deze opvolgers niet te vinden en dus bevinden ze zich hierbuiten, luidt de simpele redenatie’.
Dat kan dan wel zo zijn maar waarom komen ze dan niet?
Wat is er nu mooier dan eigen baas zijn en geld op de bank?
Nou, daar valt toch nog wel het e.e.a. op af te dingen. Mogelijke oorzaken gebrek aan kandidaten MBI of MBO:
De tijden zijn veranderd (en met haar de zeden). Volgens een interview vorige week met de directeur HRM douanezaken, heeft de douane geen enkele moeite met het vinden van duizend medewerkers, in het kader van de versterking van de dienst ten gevolge van de a.s. Brexit. Men ontvangt elke week honderden spontane meldingen van sollicitanten in deze overspannen arbeidsmarkt. Ra, ra, hoe kan dat?
Volgens de directeur komt dat doordat de douane een hele goede moderne werkgever is met veel en interessant vast werk. Goede studiefaciliteiten en allerlei extra voorzieningen. Part-time werken, thuis werken, roept u maar. Nuttig werk ook, waarmee je een bijdrage levert aan een betere maatschappij met minder criminaliteit. Kortom, je levert een bijdrage aan een duurzame betere maatschappij. Dat wil toch iedereen?
Vroeger luidde het adagium voor de young coming M/V “doe je best, dan ga je wat verdienen en kom je hogerop”. Weg uit de de nette armoede van je ouders, jij moet het beter hebben. Vandaar dat banen als gemeenteambtenaar of onderwijzer in hoog aanzien stonden. Zekerheid, veiligheid, geborgenheid, daar ging het om. En nu, nu gaat het om geheel andere dingen.
Zie bijvoorbeeld het groeiende leger ZZP’ers, de parttime banen, de zelfstandigheid van de dames en heren etc. In hoeverre voldoet nu een MBI of MBO aan de moderne opvattingen over de invulling van je arbeidzame leven?
Niets mooier dan eigen baas zijn?
Dat eigen baas zijn houdt ook in dat je bereid moet zijn om alle risico’s en onzekerheden die dit met zich mee brengt te nemen. Dat geldt m.n. ook voor de financiële consequenties van bijvoorbeeld een inkoopsom bij een Management Buy In (MBI) en MBO (Management Buy Out). Je moet de discipline hebben om, zeker bij een klein kantoor, altijd bereikbaar te zijn en op tijd te beginnen en na werktijd nog actief te zijn met allerlei bijkomende zaken. Je moet er tegen kunnen als cliënten je niet op tijd betalen en je in de problemen brengen. Je moet aan allerlei verplichtingen voldoen, waar je geen verstand van hebt en helaas bent ingetrapt. Je moet rekeningen betalen die niet kloppen en je moet er tegen kunnen als je door cliënten en medewerkers geschoffeerd wordt. Kortom, je moet heel erg veel en niet alleen leuke dingen maar ook hele nare demotiverende dingen, zelfs dingen die je zakelijk gezien de kop kunnen kosten.
Natuurlijk staan hier als het allemaal lukt, wel wat extra inkomsten tegenover maar daar moeten flinke offers voor worden gebracht. Dus hoe valt deze balans nu uit? Vergelijk dit eens met een baan bij de douane. Dan ontvang je een prettig inkomen en prettige faciliteiten. Je kunt je vakantie plannen wanneer je maar wilt en een aardig huis kopen. Na 8 uur noeste arbeid ben je vrij, incluis alle weekenden, alle avonden en eventueel nog een aantal andere dagen per week. Je zet de tering naar de nering en je kunt tot aan je pensioen en ook hierna gelukkig verder leven.
Voor de MBI en de MBO’er geldt dat hij/zij de eerstkomende jaren keihard zal moeten werken en zuinig moet leven om ‘de kop’ boven water te houden. Hierbij kan zij/hij achteraf pas vaststellen of hij/zij het goed heeft gedaan. Immers, hoe ziet de wereld er over 6 of 7 jaar uit en hoeveel cliënten zijn er dan nog? Met andere woorden, er is een flinke dosis moed voor nodig om in de complexe maatschappij waarin we thans leven een eigen zaak te beginnen. Zeker bij een kennisintensief beroep als accountancy en fiscaliteit is het vrijwel onmogelijk en onverantwoord om deze stap in je eentje zetten. Waarom dan toch hiervoor kiezen?
De voordelen van het kiezen voor een MBI of MBO
Het eerste wat we hierover kwijt willen is dat we de accountants en fiscalisten die we al meer dan dertig jaar screenen en begeleiden grofweg in twee categorieën kunnen opdelen nl.: de ondernemende kandidaten en de volgers.
De ondernemende kandidaten
We hebben het hier over slechts een paar procent van de kandidaten. Kandidaten die de droom koesteren om eigen baas te worden, wat dit ook moge kosten. Kandidaten die bereid zijn om er dag en nacht voor te gaan en hun motivatie o.a. putten uit hun toegevoegde waarde voor de cliënten. Kandidaten die niet geïnteresseerd zijn in hun pensioen en ook niet een negen tot vijf baan ambiëren. Kandidaten die hun motivatie putten uit hun eigen baas zijn en zelf aan het roer staan. Kandidaten die tegenslag op de koop toe nemen en hoe dan ook willen slagen. Eerst de zaak, dan privé is de praktijk, maar daarvoor krijg je als het goed is, ook veel terug. Nl. je opereert als een autonoom vrij en blij mens en niet in een bureaucratisch of autoritair regime. Je mag doen en laten wat je blieft en behoeft en hoeft geen verantwoording aan een meerdere of baas af te leggen. Fijn hè, wat wil je nog meer? Zo ongeveer leeft de carrière/man vrouw of startende ondernemer.
De volger
De volger is iemand die zijn/haar arbeid een aantal uren ter beschikking stelt aan een werkgever en hiervoor betaald wil worden. Overuren moeten dus ook betaald, iets wat de ondernemer op zijn beurt hoopt terug te vinden in zijn netto winst. Voor de carrièretijger geldt dat betaling van zijn overuren terug behoort te komen in z’n carrière pad. De volger werkt liever een dagje minder en doet dan leuke dingen voor zichzelf, de kinderen of de partner. De volger is dus ongeschikt om een eigen zaak te beginnen en op te bouwen. Hij/zij is echter wel geschikt om onder leiding een goed stuk werk te doen en is daarmee zeer nuttig en welkom. De klassieke fout die altijd weer gemaakt wordt is om een ondernemerspositie te laten vervullen door een volger.
Niet het geld, de opleiding en ervaring is nl. bepalend voor het succes of falen van een MBI-er of MBO-er maar het karakter van de betrokkene.
De spoeling is zoals u begrijpt tamelijk dun en terecht gevreesd moet worden dat dit er de komende jaren niet beter op zal worden, gegeven de veranderde heersende maatschappelijke opvattingen over zinvol bezig zijn. Alleen de kantoren die kans zien om voldoende in te spelen op de steeds wisselende behoeften en problemen in de maatschappij zullen erin slagen in de opvolging te voorzien. MBI en MBO zal moeten worden vertaald in maatschappelijke buy out en buy in.
Het lijkt goed om in dit verband tijdig maatregelen te nemen en niet te wachten tot de vijver droog ligt.
Veel succes.
Teus Klop
Directeur