Having a plan helps! Het belang van de eerste negentig dagen

De eerste negentig dagen in je nieuwe baan zijn cruciaal. In deze periode wordt de nieuwkomer namelijk door zijn directe omgeving beoordeeld op zijn persoonlijkheid, kennis en kunde, organisatiesensitiviteit, empathie en politiek vermogen (naast vakkennis uiteraard).

Bij veel kantoren en bedrijven wordt de nieuwkomer ‘in het zwembad gekieperd’, zonder enige begeleiding, coaching of ondersteuning. Hij/zij kan immers zwemmen, het enige wat er nog behoeft te gebeuren is dat we vaststellen hoe goed zij/hij het kan… Daarmee wordt dan vaak veel te lang gewacht met alle gevolgen van dien, daar gaat het dus vaak onnodig en ongewild helemaal fout.

Noch de kandidaat, noch het bedrijf hebben zich gerealiseerd dat een zwemdiploma geen garantie biedt voor het bereiken van de oever. De één gaat met een zware borstcrawl als een dolle van start en ligt na precies honderd meter voor pampus, de ander blijkt een totaal verkeerde slag te hebben aangeleerd, waardoor hij/zij amper vooruit komt, terwijl nummer drie weliswaar een diploma  heeft, maar alleen kan watertrappelen en dus niet van zijn plaats komt.

Having a plan helps

Het moge duidelijk zijn dat er wat meer komt kijken dan een diploma om te slagen in je nieuwe baan. Dit heeft te maken met het feit dat een nieuwe baan niet hetzelfde is, als een volgende trede op de ladder van je carrière, zoals de zaak vaak ten onrechte wordt voorgesteld.

In een nieuwe baan betreed je namelijk een geheel nieuwe ladder, met onder andere een andere:

• cultuur
• structuur
• wederzijdse eisen en verlangens
• ingesleten gebruiken en gewoontes
• een informele (naast een formele) structuur
• etc.

Om te kunnen slagen in je nieuwe job is het gedurende de eerste 90 dagen dus essentieel om je deze organisatiekenmerken zo snel mogelijk eigen te maken, waartoe een plan om deze zaken te verkennen helpt. Je dient dit met een groot gevoel van urgentie in te vullen.

Goede voorbereiding is het halve werk

Bereid je dus mentaal goed voor op je nieuwe job en krijg (tussen de regels door) antwoord op de volgende vragen:

• Wat moet je weten om te slagen, wie moet je kennen en spreken?
• Welke cultuur heerst er, bijvoorbeeld overwerkcultuur of niet?
• Welke structuur werkt er formeel en welke informeel?
• Wie heeft het feitelijk voor het zeggen?
• Welke stijl van leidinggeven wordt gehanteerd?
• Wat zijn de do’s en don’t binnen het bedrijf?
• In hoeverre bestaat er echte interesse in het wel en wee van het personeel?
• Hoe worden prestaties gemeten en wat zijn de consequenties als targets niet gehaald worden?
• Is er sprake van zelfsturende teams of een directieve aanpak?
• En vul zelf maar verder in…

Waar voel jij je prettig bij en wanneer wil je deze zaken helder hebben? In ieder geval binnen drie maanden, omdat je deze know how nodig hebt om je collega’s en leiding mee te krijgen. De praktijk leert dat je gemiddeld na drie maanden je eerste beoordeling krijgt en deze staat of valt met jouw manier van functioneren binnen de organisatie.

Als je voldoende rekening hebt gehouden met de bovenstaande zaken en gevoeligheden, stijl, ego’s van leidinggevenden etc. is de kans groot dat je positief beoordeeld wordt, ook al heb je je targets nog niet helemaal gehaald. Heb je überhaupt geen aandacht aan dit soort zaken geschonken, kun je verwachten dat de koers naar de uitgang reeds is ingezet.

Dat is dan een onnodig persoonlijk en financieel drama, zowel voor jou als voor het bedrijf. Grote kans dat dit niet gebeurd was als je je wel in de randvoorwaarden voor de acceptatie van jouw persoon en functioneren had verdiept. Uiteraard geldt ditzelfde voor het bedrijf wat jouw onvoldoende heeft begeleid en wegwijs heeft gemaakt.

Manage yourself

Wisseling van baan, zeker als dit een zwaardere baan betreft, heeft een direct en ingrijpend effect op je leven. Bij binnenkomst moet je zo snel mogelijke alle nieuwe informatie in je op nemen. Dat betreft niet alleen vakinhoudelijke informatie, maar eerst en vooral ook informatie over de randvoorwaarden waaronder je behoort te functioneren. Je moet je zo snel mogelijk inwerken, wat normaliter extra uren, extra reistijd of zelfs een verhuizing oplevert.

Als zodanig wordt de work-life-balance, in ieder geval de eerste 90 dagen, flink verstoord. Ook is het een gegeven dat een zwaardere baan een hoger abstractieniveau en meer politieke bekwaamheden vergt. Het Peter’s Principle ligt hierbij nadrukkelijk op de loer.

Hoe ga jij deze veranderingen ten opzicht van je vorige baan managen? Hoe ga je er voor zorgen dat je jezelf niet overbelast en hoe regel je e.e.a. met het thuisfront? Zorg ervoor dat privé en werk in balans blijven om niet volledig uitgeput te raken en te vervreemden van het thuisfront. Dit vormt je vertrouwens- en opvangbasis die je hard nodig hebt.

Tenslotte

Het is een gegeven dat als je begint in je nieuwe baan er sprake is van een soort ‘love affair’. Iedereen is sympathiek, aardig en charmant, jij bent meer dan welkom. Als echter de eerste opwinding wat geluwd is en het nieuwtje er af, zul je moeten oppassen met je gevoel van teleurstelling, of te wel, cognitieve dissonantie. Er moet gewoon gewerkt worden (en hard ook), verder geen gezeur…

Maar wacht eens even, was dat nou niet net datgene waarom je bij je vorige werkgever vertrokken was…? En wat constateer je nu…? Weerstanden van collega’s tegen jouw functioneren, onredelijk gezeur van een leidinggevende, klachten van cliënten enz. Troost je maar, zouden we willen zeggen de ‘love affair’ en bijbehorende roze wolk is gewoon weer opgetrokken en de werkelijkheid hierachter lijkt best veel op je ervaringen in je vroegere baan.

Dit was voorspelbaar en is volstrekt normaal. Maak dan echter niet de fout om je gevoelens van onbehagen te ventileren bij je collegae of superieuren! Dan maak je jezelf onmogelijk.

Blaas stoom af bij het thuisfront en vrienden, niet op kantoor

Als het goed is, heb je er voor gezorgd dat je terug kunt vallen op de onvoorwaardelijke steun van het thuisfront, waaronder ook je vrienden en eventuele adviseurs. ‘Manage yourself’, weet je nog wel?

Je thuisfront en vrienden zullen de zaken voor je relativeren en je helpen om de mooie kanten van je nieuwe baan te blijven zien. Dat er aan elke baan namelijk ook minder mooie kanten zitten, hoeven we vast niet meer uit te leggen. Klagen helpt niet, relativeren wel.

Carpe Diem!

Teus Klop
Directeur